Jeśli śledzicie mój profil na facebook'u to pewnie już wiecie- tak, jestem w ciąży! Przede mną ostatnia prosta, a potem trudy dnia codziennego i nowe wyzwania- na pewno nie zarzucę pisania bloga, ale na pewno będę co jakiś czas dodawać posty o ciąży i wychowaniu dzieci na obczyźnie! Dzisiaj przygotowałam dla was kilka informacji jak okres ciąży wygląda z punktu widzenia kobiety pracującej i czy na pewno mieszkając w Polsce jest na co narzekać?

Kiedy zaszłam w ciąże moje rozeznanie zaczęłam od przeglądania internetu w poszukiwaniu rad dla pracujących kobiet w ciąży zarówno na stronach polskich i hiszpańskich- na różnych forach znalazłam zgoła przeciwne wypowiedzi młodych mam, które niestety nie nastrajały mnie pozytywnie... Po pierwsze krótki czas urlopu macierzyńskiego oraz wątpliwe traktowanie kobiet ciężarnych w miejscu pracy sprawiał, że zaczęłam się zastanawiać czy na pewno władze tego kraju wiedzą co robią- jak się okazuje 16 tygodni urlopu macierzyńskiego boli każdą przyszłą hiszpańską matkę! Po drugie jeśli wasza praca nie zagraża zdrowiu dziecka to tutaj nie przysługuje żaden urlop, który pomógłby kobiecie przygotować się do porodu- ale zacznijmy od początku...

Ciąża, a społeczność

Podejście ludzi do ciąży jest naprawdę dziwne i w każdym przypadku zgoła odmienne- z jednej strony położna pozwala ci robić wszystko (latać samolotem, nie daje także żadnych przeciwwskazań a propo jedzenia i picia- oczywiście wykluczając alkohol i surowe mięso). Z drugiej strony dentysta nie chce ci nawet borować zęba, a w aptece boją ci się sprzedać jakikolwiek płyn do płukania buzi (tak, niestety zaliczyłam infekcje jamy ustnej- na szczęście póki co wszystko skończyło się dobrze). Jeszcze inne jest podejście lekarza, którego odwiedziłam przy okazji bardzo upierdliwego przeziębienia- bo tak naprawdę lekarka stwierdziła, że to czy chce zwolnienie zależy tylko ode mnie... 

Podróżowanie w metrze jest największą przyjemnością, bo ludzie niezwykle wyczuleni na mój odmienny stan wprost prześcigali się, aby ustąpić mi miejsce- całkiem inaczej sprawa się miała w autobusach, gdzie w bitwie o miejsce zawsze wygrywali staruszkowie, lub ignoranci żyjący w swoim zamkniętym świecie. 

Ciąża, a prawo pracy w Hiszpanii

Według hiszpańskiego prawa, kobieta ciężarna nie może być zwolniona przez swojego pracodawce w okresie ciąży, a także podczas urlopu macierzyńskiego, jednak nie oznacza to, że automatycznie jest chroniona. Zdarzają się przypadki, w których kobietę w ciąży odsuwa się od ważniejszych zadań, zmniejszając jej zakres obowiązków tak aby poczuła się mniej potrzebna w firmie. Z drugiej strony takie rozwiązanie nie musi być odbierane jako zło- w końcu kobieta w ciąży ma prawo czuć się gorzej i czasami mniejszy zakres obowiązków może być zbawienny (oczywiście jeśli firma, w której kobieta pracuje zagra uczciwie i po powrocie z urlopu będzie na nią czekało wcześniejsze miejsce pracy). 

Co ciekawe prawo to działa także wtedy, kiedy kobieta zostanie zwolniona, a o ciąży jeszcze nie wie lub nie zdąży poinformować o niej pracodawcy- w tym przypadku firma jest zmuszona przyjąć ciężarną na wcześniejsze miejsce pracy i wypłacić jej wynagrodzenie, w którym nie pracowała.

Kiedy powiedzieć pracodawcy o ciąży?

W Hiszpanii nie istnieje prawo, które nakazuje powiedzenie pracodawcy o odmiennym stanie w określonym czasie- to zależy od tego jaki mamy stosunek z szefostwem i czego wymaga od nas nasza praca. Ja powiedziałam moim przełożonym bardzo wcześnie, bo już w 7-8 tygodniu ciąży, a wiązało się to z planowanym wyjazdem służbowym na który zdecydowałam nie pojechać ze względu na większy stres i zmęczenie. Odmowa wyjazdu służbowego może, ale wcale nie musi być dobrze widziana przez szefostwo- nasz odgórny pracownik może poprosić nas o zaświadczenie od lekarza o niemożności latania, jednakże warto uważać na tego typu zaświadczenia- bo jeśli potem polecimy na wakacje może się okazać, że będzie to podstawą do zwolnienia...

Jeśli w waszej pracy wymagany jest wysiłek fizyczny (schylanie się, stanie na nogach przez długi czas czy podnoszenie ciężarów) to zdrowy rozsądek nakazuje powiedzenie o odmiennym stanie jak najwcześniej właśnie ze względu na to, aby uniknąć ewentualnych komplikacji.

Zwolnienie lekarskie w ciąży- Kiedy i komu przysługuje?

Wiem, że w Polsce przyjęła się metoda- która co ciekawe jest praktykowana także przez samych lekarzy, aby dawać (i brać) zwolnienie lekarskie nawet w początkowym etapie ciąży. Osobiście moje dobre znajome ciężarne pracowały dzielnie w pocie czoła do kiedy tylko się dało, jednakże na forach internetowych można przeczytać różne komentarze, w których kobiety wymieniają się swoim doświadczeniem, a branie bezzasadnego zwolnienia jest odbierane neutralnie lub pozytywnie (ciąża w większości przypadków to nie choroba). Co ciekawe w Hiszpanii na forach o podobnej tematyce branie przedwczesnego zwolnienia jest widziane jako okradanie państwa i bardzo negowane przez wszystkich wypowiadających się. 

Jednak w zależności od tego jaki rodzaj pracy wykonujemy, a także od tego czy ciąża jest zagrożona przysługuje pełnopłatne zwolnienie już od pierwszego dnia naszego odmiennego stanu. I tak jeśli przyszła matka pracuje w laboratorium i ma styczność z niebezpiecznymi produktami, do jej zadań należy obsługiwanie maszyny do prześwietleń czy jest w ciąży zagrożonej lub bliźniaczej może spokojnie przygotować się do przyjścia maleństwa w domu od samego początku ciąży.
Jeśli wykonywana praca wymaga schylania się poniżej kolan czy noszenia ciężarów ważących ponad 10 kg to zwolnienie przysługuje już od 18 tygodnia ciąży. W 22 tygodniu, kiedy pracownik spędza ponad 4 godziny w pozycji stojącej oraz w 26 tygodniu, kiedy musi się schylać około 9 razy w ciągu godziny czy nosić ciężary lżejsze niż 5 kilogramów- co najmniej cztery razy na godzinę. Od 30 tygodnia urlop mogą wziąć wszystkie kobiety pracujące w pozycji stojącej więcej niż 30 minut na godzinę- tutaj praktycznie zaliczają się wszelkie prace, w których wymagane jest jakiekolwiek przemieszczanie się np. nauczyciele czy sprzedawczynie, które nie muszą być cały czas w pozycji stojącej. Dodatkowo szefostwo powinno pomóc kobiecie ciężarnej zmieniając jej zakres obowiązków np. zlecając jej wykonywanie większości czynności w pozycji siedzącej i zmieniając godziny pracy z nocnych na dzienne.

Tak jak wcześniej wspomniałam typowa praca w biurze nie jest uważana jako szczególnie niebezpieczna (mimo że w Polsce zmniejsza się liczbę godzin przy komputerze do 4) i często kobiety czują się na siłach pracując nawet do paru dni przed porodem! Inne ze względu na ból pleców, puchnięcie nóg i niemożność wykonywania obowiązków są zmuszone do wzięcia urlopu lekarskiego, który jest płatny tylko 60-70% podstawowej pensji...
Ja do 32 tygodnia czułam się naprawdę bardzo dobrze i gdyby nie szczególnie upierdliwa infekcja, przymusowa wizyta w szpitalu i zwolnienie lekarskie w związku z tym to pewnie starałabym się przepracować jeszcze parę tygodni- chociaż chwilami było naprawdę ciężko...

Urlop macierzyński i okres laktacji

Tak jak wyżej wspomniałam urlop macierzyński w Hiszpanii trwa 16 tygodni- co wydaje się być naprawdę krótkim okresem na powrót do pracy i przejęcie na nowo swoich obowiązków. Co ciekawe problem krótkiego urlopu został zauważony przez władzę- jednak dotyczy on urlopu ojcowskiego, który do tej pory trwał 13 dni, a od niedawna został zwiększony do 4 tygodni. Jeśli kobieta chce wrócić szybciej do pracy to może ,, odstąpić'' urlop swojemu partnerowi- jednak minimalny czas, który musi zostać przez nią wykorzystany to 6 tygodni.
Niektóre kobiety decydują się wziąć urlop macierzyński 6 tygodni przed porodem, wykorzystując pozostały czas po przyjściu dziecka na świat (aczkolwiek nie znam nikogo kto dobrowolnie zdecydowałby się na tego typu rozwiązanie).
W związku z karmieniem piersią lub butelką matka ma prawo poprosić o dodatkową godzinę na karmienie przed lub po pracy, aż do dziewiątego miesiąca życia dziecka- interesujące jest też prawo połączenia tych godzin i wzięcie dwutygodniowego urlopu.
Pracujące matki starają się wydłużyć jak mogą okres pobytu w domu z dzieckiem i łącząc urlop macierzyński wraz z okresem laktacji i 4 tygodniowym urlopem zyskują dodatkowo 6 tygodni urlopu, który mogą wykorzystać na odchowanie malucha...
Co ciekawe urlop macierzyński przysługuje także rodzicom, którzy zdecydowali się adoptować dziecko lub w przypadku zgonu noworodka

Ciąża a pracodawca

Niestety jak to w życiu bywa, mimo że kobieta która zachodzi w ciąże stara się podejść uczciwie do swojego szefowsta informując go o swoim odmiennym stanie oraz nie nadużywając zwolnień w tym szczególnym okresie to czasami lojalność nie jest obustronna. Bardzo przykro jest obserwować trend zwalniania matek po urlopie macierzyńskim zaraz po powrocie do pracy, które często tłumaczy się mniejszym zaangażowaniem w życie firmy po powrocie... Tendencja ta często widoczna jest zwłaszcza w młodych, pozornie idealnych firmach czy nowoczesnych korporacjach, gdzie odgórnie wprowadza się zasady równości pomiędzy wszystkimi pracownikami.
Czasami kobieta w ciąży może spotkać się z tzw. mobbingiem, kiedy przełożeni zamiast ułatwić jej życie zmniejszając zakres obowiązków próbują uprzykrzyć jej pobyt w taki sposób, aby ona sama zrezygnowała z pracy. Co ciekawe według niektórych danych na tego typu nieprzyjemności w pracy zarówno od swoich przełożonych jak i współpracowników cierpi około 90% kobiet w mniejszym lub większym natężeniu....

Powrót do pracy

Powrót do pracy po urodzeniu dzidziusia jest szczególnie bolesny- wiele kobiet już po 16 lub 22 tygodniach jest w pełni sił na powrót do dawnych obowiązków i zupełnie nie przeszkadza im połączenie dwóch ról, inne natomiast powrót do pracy przechodzą szczególnie boleśnie i chcą jak najdłużej zostać w domu.
Jedną formą na dłuższe pozostanie w domu jest wzięcie bezpłatnego przedłużenia urlopu macierzyńskiego czyli coś na kształt urlopu wychowawczego, który może trwać nawet do 3 roku życia dziecka. Oczywistym minusem tego typu rozwiązania jest nieotrzymywanie żadnej zapłaty, jednakże według prawa pracodawca musi przyjąć nas na poprzednie miejsce pracy, kiedy zdecydujemy się na powrót.
Inną formą spędzania mniej godzin w pracy jest redukcja godzin, która może zostać zmniejszona od 1/8 do 1/2 dotychczasowego dnia roboczego, aż do czasu kiedy dziecko skończy 12 lat. Jednakże ograniczenie godzin pracy wiąże się z wprost proporcjonalnym zmniejszeniem wynagrodzenia- istnieje także prawdopodobieństwo tego, że nasz pracodawca nie będzie nam przychylny i nie zgodzi się na takie rozwiązanie.